Thăng trầm của Solana: Từ “Ethereum Killer” đến “không ai quan tâm” – Liệu sẽ đi về đâu?

Sau khi FTX tuyên bố phá sản, blockchain công khai Solana – vốn được FTX hỗ trợ hoàn toàn, đã bị ảnh hưởng nặng nề và rơi vào rắc rối: (1) Giá token SOL giảm mạnh từ mức 100 USD xuống dưới 10 USD (hiện đã phục hồi lên 22 USD); (2) TVL gần nhất đã giảm gần 98% so với mức cao nhất lịch sử. (3) Liên tục có những quãng thời gian bị nghẽn, dừng hoạt động. (4) Đối mặt với sự mất mát lớn về người dùng, đình công node và thậm chí là sự ra đi của các dự án NFT nổi tiếng DeGods và y00ts, những nỗ lực của Solana Foundation dường như rất yếu ớt. Blockchain công khai Solana từng huy hoàng và có nhiều khả năng trở thành “sát thủ Ethereum” giờ đã rơi vào tình cảnh chẳng ai đoái hoài đến.

Qua bài viết này, hãy cùng điểm lại những thăng trầm trong public chain của vị vua này. Liệu Solana sẽ dần rơi vào quên lãng, hay nó có thể tiếp tục vùng lên, và một lần nữa tham gia vào cuộc chiến của những kẻ mạnh?

Solana ra đời như thế nào?

Anatoly Yakovenko, cựu kỹ sư Qualcomm gốc Ukraine, đã thành lập Solana vào đầu năm 2018 cùng với người bạn cũ Raj Gokal, người sau này là COO của Solana. Anatoly sau đó đã mời ông chủ của mình tại Qualcomm tham gia Solana.

Khi lần đầu tiên tiếp xúc với blockchain hoàn chỉnh của Turing, anh ấy muốn xây dựng một nền tảng giao dịch bộ phận đặt hàng trực tuyến. Turing hoàn thành có nghĩa là Ethereum có thể biên dịch các hợp đồng thông minh trên đó, và sau đó anh ấy nhanh chóng phát hiện ra rằng Ethereum thực sự không thể thực hiện một lượng giao dịch trực tuyến lớn như vậy, vì vậy anh ấy quyết định tự mình xây dựng một nền tảng hợp đồng thông minh. Một đêm, Anatoly uống 3 cốc cà phê, trằn trọc không ngủ được, đứng dậy viết mã Solana ban đầu, đây là một câu chuyện tương đối đơn giản về sự ra đời của Solana.

Hội nghị blockchain Wanxiang 19 năm trước được tổ chức tại Thượng Hải và mọi người từ khắp nơi trên thế giới đổ xô đến dự. Nếu dự án muốn có tiếng nói hoặc tiếp xúc thì chắc chắn sẽ đến Thượng Hải và Hàng Châu. Trong năm 2018 và 2019, ngay cả khi thị trường gấu diễn ra tồi tệ, Trung Quốc vẫn được coi là mảnh đất màu mỡ tương đối sôi động. Solana đến Trung Quốc để gây quỹ vào thời điểm đó.

Anatoly và Raj, trên thực tế, họ đều cố gắng gây quỹ ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản nhưng đều không thành công, phải nói là gặp trở ngại khắp nơi, một mặt là do câu chuyện của họ không quá hấp dẫn, một mặt là do vướng mắc về tiếng Trung, nên các nhà đầu tư đã không mua nó. Vào thời điểm đó, nhiều người đã kể câu chuyện về loại chuỗi công khai hiệu suất cao này, nhưng cuối cùng tất cả chỉ là một mớ hỗn độn nên mọi người đều không tin. Thứ hai, do thị trường giá xuống, mọi người giữ tiền trong túi cẩn thận hơn.

Nói về khởi đầu khiêm tốn của họ, Solana chưa bao giờ là một đội sinh ra đã ngậm thìa bạc. So với nền tảng hợp đồng thông minh lúc đó, Solana có thể là nhóm chuỗi công khai không tương thích với EVM, với số lượng vốn huy động được ít nhất so với các đối thủ. Hãy thử so sánh:

• Trước hết, hãy xem xét giao thức Avalanche. Vào tháng 2 năm 2019, nó đã huy động được 6 triệu đô la trong vòng tài trợ đầu tiên ở Thâm Quyến. Người sáng lập của nó là Emin Gun Sirer, người tương đối mạnh mẽ trong lĩnh vực mật mã. Tháng 11 năm 2018 là đợt giảm giá sâu trong chu kỳ trước, Bitcoin đã giảm xuống 3.000 điểm, nhưng sau ba tháng, họ đã có thể huy động thêm 6 triệu đô la, một con số khá ấn tượng. Sau đó, trước khi đợt DeFi Summer đầu tiên bắt đầu vào tháng 6 năm 2020, họ đã huy động được thêm 12 triệu đô la Mỹ. Một tháng sau, họ đã huy động được 37,5 triệu đô la trong một đợt chào bán công khai, với tổng số 55,5 triệu đô la tài trợ trên thị trường sơ cấp.
• Nhóm Near thực sự hoạt động rất tích cực ở Trung Quốc từ năm 2017 đến năm 2019. Trong quý 3 năm 2017, trước khi đạt đỉnh của thị trường giá lên, họ đã huy động được 810.000 đô la Mỹ, và sau đó là vào quý 3 năm 2018. Trong quý đầu tiên 2019 huy động được 8,48 triệu đô la Mỹ, sau đó huy động được 375.000 đô la Mỹ trong quý 2 cùng năm với tổng số tiền tài trợ là 12 triệu đô la Mỹ. Vào đầu năm 2020, họ đã hoàn thành vòng tài trợ vòng A trị giá hơn 21 triệu đô la.

Hãy nhìn lại Solana, vào tháng 4 năm 2018, nó đã hoàn thành vòng gọi vốn hạt giống trị giá 3,17 triệu đô la Mỹ, vào tháng 6 cùng năm, nó đã hoàn thành khoản tài trợ 12,6 triệu đô la Mỹ và vào tháng 7 năm 2019, đã huy động được 5,7 triệu đô la Mỹ. Vào tháng 2 năm 2020, họ đã hoàn thành khoản tài trợ 2,3 triệu đô la Mỹ trước khi chào bán công khai. Sau đó, họ đã đóng một vòng tài trợ trị giá 1,76 triệu đô la. Vì vậy, họ đã huy động được 25,53 triệu đô la tất cả. So sánh số tiền 63 triệu đô la mà nhóm Near huy động được với 25,53 triệu đô la mà nhóm Solana huy động được, thật là thiệt thòi cho Solana,

Solana bị nghi ngờ vì team “yếu kém”

So với nhiều dự án được sinh ra vào những năm 2017 – 2018, thì nhóm sáng lập Solana thuộc loại “đặc biệt”. Họ chủ yếu đều xuất thần từ Silicon Valley. Đội ngũ của Anatoly gồm 3 người, và không ai trong số họ thực sự “tuổi trẻ tài cao” như Vitalik Buterin. Họ cũng không có xuất thân quá chói lọi, cũng không có học vấn cực cao, ví dụ như những người sáng lập Avalanche vậy.

Nếu xét ở  mặt bằng chung, họ đều được các nhà đầu tư lúc đó coi là kẻ hạng hai, hạng 3. Anatoly là một chàng trai rất thực tế, anh ấy không thích nói nhiều, anh ấy thuộc tuýp người rất nhút nhát nhé. Trong khi đó, Raj Gokal không biết gì việc tiếp thị hình ảnh trước khi trở thành COO. Chính vì, nhiều nhà đầu tư đã nghi ngờ về khả năng của Raj khi anh ấy nắm giữ vị trí quan trọng thứ 2 trong dự án Solana. Họ đòi thay thế người. Tuy nhiên, vì bản chất của một dự án tiền điện tử – nó không phải công ty cổ phần nên không ai có cái quyền giống như “ghế hội đồng quản trị”. Vì vậy, mặc dù nhiều nhà đầu tư gây áp lực, nhưng đội ngũ Solana vẫn quyết không nghe theo.

Trong khoảng thời gian nhóm Solana gây quỹ ở Trung Quốc, họ cũng đã đến nhiều nhóm thợ đào (nhóm đào các đồng coin POW như Bitcoin và Ethereum) khác nhau để gửi card đồ họa đến các nhóm thợ đào này. Nhóm thợ đào mà họ tìm kiếm trong đó có một nhóm đào Ethereum lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. Tất nhiên, nhóm này hiện đã bị đóng cửa theo các luật và quy định có liên quan. Sau đó, những người trong nhóm đào này đã chia sẻ rằng, họ đã cố thử chạy node Solana, nhưng WiFi trong văn phòng của họ bị lỗi nên họ đã bỏ cuộc và không tham gia vào node xác thực sau đó.

Nhiều người sẽ nói rằng Proof of History của Solana là một mánh lới quảng cáo, khi đang bày vẽ ra một thuật toán đồng thuận mới khác với Proof of Stake và Proof of Work. Nhưng những người có kiến thức, họ hiểu rằng P.o.H của Solana không phải là một thuật toán đồng thuận mới. Thuật toán đồng thuận của Solana vẫn là Proof of Stake và nhiệm vụ chính của Proof of History là giải quyết vấn đề xác nhận dấu thời gian giao dịch trên chuỗi trong điều kiện thông lượng cao.

Vì nội dung bài viết không muốn đề cập sâu đến công nghệ của Solana, nên chúng ta sẽ bỏ qua phần miêu tả này. Nhưng cụ thể lúc đó, bản thân Anatoly nghĩ rằng “narrative” mà Solana đang hướng đến là một thứ gì đó rất tuyệt vời và đáng tự hào. Nhưng nhiều người (lúc đó) nghĩ rằng không có nhiều ứng dụng có thể sử dụng blockchain, vì vậy một blockchain như Solana chỉ là một đề xuất sai lầm. Vào thời điểm đó, định giá của Solana thực sự rất thấp, không thể tin được ngày nay, vòng định giá đầu tiên của Solana chỉ vỏn vẹn 20 triệu đô la Mỹ, vòng thứ hai là 100 triệu đô la Mỹ và vòng của các node xác thực là 112 triệu đô la Mỹ, còn vòng phát hành riêng lẻ chiến lược cuối cùng sẽ là 122 triệu đô la.

Con số định giá 20 đô la ở vòng đầu tiên có nghĩa gì? Đơn giản nhất, chúng ta hãy thử so sánh với Aptos vào cuối năm 2021, đã nhận được tài trợ ở mức 1 tỷ đô la Mỹ. 20 triệu so với 1 tỷ, nhiều gấp 50 lần. Có thể bạn sẽ phân bua rằng thời điểm của chúng là khác nhau. Nhưng nếu chúng ta dùng một hệ quy chiếu khác, năm 2022 – định giá chung của các dự án là khoảng 20 triệu USD. Và đặc biệt hiếm có một dự án nền tảng hợp đồng thông minh nào được định giá ở mức 20 triệu – ở thời điểm hiện tại :).

=> Nói chung, tất cả những điều trên để cho thấy rằng: khởi đầu của Solana không hề đẹp chút nào, và cơ hội hội chiến thắng của họ dưới góc nhìn của thị trường vốn là rất thấp. Chưa kể những nhà đầu tư ban đầu vào Solana có quyền lực đặc biệt không nhiều, lúc đó Multicoin không ai biết họ là ai, họ là hạng hai ở Mỹ, còn những nơi khác cũng không ai biết họ.

Solana đã làm gì để bước từ 0 đến 1?

Vậy Solana đã làm gì ngay từ đầu? Điểm này có thể được rất nhiều người quan tâm. Một điểm mà chúng ta nên biết, đó là cái Tôi của người sáng lập rất nhỏ, và cả nhóm đều có phong cách rất thực dụng. Để Solana được chú ý và chấp thuận sử dụng, họ sẽ thử bất cứ điều gì họ muốn, và họ sẽ không sợ mất mặt và thất bại lần nữa.

• Đầu tiên, họ đã nhanh chóng sử dụng bản beta của mạng chính và truy cập vào nhiều nền tảng giao dịch tập trung rất nhanh chóng. Vào tháng 10 năm 2019, tại Devcon lần thứ 5 của Ethereum ở Osaka, Anatoly đứng trong hội trường nhà phát triển mỗi ngày trong bốn ngày liên tiếp, anh ấy mặc quần áo và đội mũ Solana, sau đó chủ động chào hỏi những người khác và giới thiệu Solana với gần như toàn bộ mọi người. Anatoly đã từng kể rằng, khi đó, ít người qua lại chú ý đến anh ấy, không có ai đến hỏi anh ấy câu hỏi, và không có ai đến chào hỏi. Anh ấy biết rằng một phương pháp tuyên truyền như vậy rất kém hiệu quả, nhưng anh ấy không quan tâm. Anh ấy nói rằng dù sao ngành công nghiệp này không có nhiều người, nên anh ấy muốn tiếp xúc với càng nhiều nhà phát triển càng tốt.
• Tiếp theo, sau khi gây quỹ cho các node vào năm 2019, Anatoly và Raj nhất quyết tập trung vào phát triển và chuyển sang mạng chính trước. Ngay cả với nhãn beta, họ đã cố gắng đưa lên mạng càng sớm càng tốt. Kyle Samani, người đồng sáng lập Multicoin Capital, đã gây rất nhiều áp lực lên họ vào thời điểm đó, nói rằng bạn phải phát hành mạng chính và tiền (token) càng sớm càng tốt và đưa nó lên sàn giao dịch. Theo quan điểm của Kyle, chỉ khi phát hành token và phân phối rộng rãi đến nhiều người, thì mới kích thích được cộng đồng quan tâm và thảo luận – không chỉ về công nghệ, nó còn chô phép Solana có hình thành sự đồng thuận hay không.Trên thực tế, nhìn lại thời điểm đó, cả hai bên đồng ý rằng việc phát hành token là động thái quan trọng nhất để đặt nền móng cho Solana.

Kết quả của việc chuyển sang mạng chính trước là khi Sam Bankman-Fried, người sáng lập FTX, đang tìm kiếm một blockchain công cộng hợp tác ở khắp mọi nơi, và chỉ có Solana nắm bắt được nó, nhanh chóng tung ra nền tảng giao dịch và đổi chủ trên thị trường thứ cấp. Một mặt, nó đã giúp Solana thu hút sự chú ý của thị trường vào năm 2020, nhưng mặt khác, nó cũng cho phép nhiều người hơn sở hữu token SOL và tích lũy sự đồng thuận của nó.

=> Tất cả những nội dung được đề cập ở trên thực sự là để cung cấp cho bạn một số thông tin cơ bản, bởi vì hầu hết mọi người có lẽ chỉ bắt đầu chú ý đến Solana sau khi FTX quyết định tham gia sâu vào Solana. Ai cũng sẽ nghĩ nếu Solana không may mắn được FTX nâng đỡ thì đã không được như ngày hôm nay. Một góc độ nào đó, quan điểm này khá hợp lý, nhưng chúng ta không thể bỏ qua một số chi tiết đằng sau cái gọi là may mắn này.

FTX và Solana đã đến với nhau như thế nào?

Nói đến đây, nhiều người thực sự rất tò mò về việc người sáng lập FTX Sam Bankman Fried (SBF) và Solana đã chọn nhau như thế nào. Thứ hai là sau khi Solana đã sửa đổi và mở khóa, trò chơi tuyệt vời của nhiều người tham gia trên thị trường.

Quay lại với DeFi vào mùa hè năm 2020. Bắt đầu từ tháng 5 năm 2020, một số giao thức tài chính phi tập trung trước đó trên Ethereum bắt đầu tăng vọt, điển hình nhất là AAVE trong những năm đầu. Mặc dù đại đa số của người trên thị trường có thể không cảm nhận được, nhưng SBF rất quan tâm đến dòng vốn này. Vào thời điểm đó, Sam đã nhận ra sự kỳ diệu của tài chính phi tập trung, anh ấy muốn tìm một blockchain khai phù hợp vào thời điểm đó và anh ấy muốn xây dựng một nền tảng giao dịch cho bộ phận đặt hàng.

Nếu hỏi các thành viên cốt lõi của nền tảng Polygon, Avalanche và Near, bạn sẽ biết rằng SBF đã nói chuyện với tất cả các blockchain có chút danh tiếng trên thị trường vào thời điểm đó và anh ấy đã chủ động tìm đến họ. Rõ ràng Solana không phải là một trong những chuỗi công khai nổi tiếng. Sau đó, có tin đồn trên thị trường rằng FTX quan tâm nhất đến Near, nhưng sẽ mất một thời gian để mạng chính của họ hoạt động, nhưng SBF không muốn chờ đợi. Kyle từ Multicoin đã tìm ra cách giới thiệu Anatoly với SBF sau khi biết tin. Sam rất đồng ý với tầm nhìn của Anatoly, và anh ấy đã yêu cầu các kỹ sư của mình tham gia vào cuộc điều tra với nhiều biện pháp kỹ thuật. (Cụ thể, Anatoly cho biết rằng vào đầu giờ đêm, có hàng loạt cuộc tấn công thư rác vào chuỗi Solana, nhưng sau đều được blockchain này xác minh. Có thể, Sam đã yêu cầu kỹ sư của mình gửi nó để kiểm tra hiệu suất của Solana. Và Solana vẫn hoạt động trơn tru).

Ngay sau đó, cùng ngày, SBF quyết định đầu tư vào Solana. Rồi vài ngày sau đó, Serum (SRM), công cụ khớp sổ lệnh phi tập trung do chính FTX ấp ủ, đã ra đời- trên blockchain của Solana.

Đêm đó, Kyle trằn trọc trên giường không ngủ được, anh ấy đã chia sẻ: “Tôi rất phấn khích về tất cả những điều sắp xảy ra. Cả tuần nay, tôi không thể ngủ được. Solana được thiết kế chính xác cho những thứ như Serum và chúng có tính thanh khoản.”

Sau khi khoảnh khắc thú vị đó qua đi, Solana vẫn đang phải đối mặt với áp lực mở khóa một lượng lớn token vào tháng 3 năm 2021. Token của tất cả các nhà đầu tư cổ phần tư nhân sẽ được mở khóa cùng một lúc. Sự điều chỉnh này buộc các nhà đầu tư không tự tin, nên họ nhanh chóng bán mạnh trước khi mở khóa. Theo một số thông tin không đẩy đủ, giá cho giao dịch OTC lúc đó 2 đô la Mỹ cho mỗi SOL. Lúc đó, SBF tự tin nói rằng tất cả các SOL dưới 3 đô la đều có thể được bán cho anh ta.

Có thể thấy, việc Solana có được động lực của làn sóng đầu tiên thực sự không thể phủ nhận sự tham gia của SBF và FTX. Sự tham gia được đề cập ở đây được chia thành hai loại, một là SBF sẽ đi đầu trong việc ươm tạo các dự án trên đó và giương cao lá cờ để nói với mọi người rằng họ cũng đứng sau Solana. Điều này thực sự đã mang lại niềm tin cho rất nhiều người. Ngoài Serum, FTX và Alameda cũng đang ấp ủ các dự án khác, chẳng hạn như Raydium, nền tảng giao dịch phi tập trung tạo thị trường tự động đầu tiên trên Solana, Oxygen, giao thức cho vay đầu tiên và Managed ở trên Cầu Sollet. Tất nhiên, bản thân Sollet cũng là một ví và tất cả đều đã phát hành token công khai trên FTX, từ góc độ thực hiện các dự án, những điều này không quá thành công. Raydium và Oxygen hiện tại đã nhanh chóng được thay thế bằng các dự án có trải nghiệm tốt hơn. Nhưng trong những ngày đầu, từ góc độ thúc đẩy Solana, với tư cách là một hệ sinh thái phát triển tùy chọn, chúng đã đóng một vai trò tích cực nhất định.

Ngoài ra, nhiều ví và nền tảng giao dịch ban đầu không muốn kết nối với Solana, điều này rất đơn giản vì nếu họ muốn kết nối với các chuỗi công khai không phải EVM, thì chi phí kỹ thuật bổ sung cần thiết là tương đối cao. Các ví và sàn giao dịch ở châu Á đặc biệt đứng ngoài lề cho đến khi các nhà phân tích không chắc liệu FTX có hợp tác với Solana hay không. Solana khó nhận được sự hỗ trợ của họ, vì sau khi tiêu tốn tài nguyên, hệ sinh thái chưa được phát triển, vậy chẳng phải là lỗ sao? Nhưng sau khi chứng kiến ​​những hành động nhanh chóng và bạo lực của FTX, tất cả họ đều thay đổi thái độ.

Solana và câu chuyện “Ethereum Killer”

Sau khi Ethereum có được chỗ đứng vững chắc, một số người tự nhiên đặt câu hỏi rằng hiệu suất của Ethereum không đủ để hỗ trợ nhu cầu. Thế nên, sự xuất hiện của các giải pháp mở rộng quy mô hiệu suất cao này, ít nhiều tích cực hoặc thụ động, sẽ được coi là kẻ giết Ethereum và nó trở thành phe đối lập với cộng đồng đông đảo của Ethereum.

Ngay khi hiệu suất của Ethereum bị nghi ngờ, Solana đã chủ động đội chiếc mũ “sát thủ” này, và nó đã trở thành sát thủ nổi bật nhất của Ethereum. Nhưng đồng thời, khi bong bóng tan biến và mọi người nhận thấy rằng chuỗi blockchain cung ứng hiệu suất cao chứa đầy những mánh lới quảng cáo, thuật ngữ “Ethereum Killer” sát thủ Ethereum ngay lập tức trở thành một thuật ngữ xúc phạm và những lời tâng bốc về công nghệ dành cho “Ethereum Killer” lập tức bị thu hẹp lại. Mọi người đều nói rằng Ethereum tốt hơn và Ethereum vẫn luôn đứng vững.

Một hiện tượng thú vị là sự đa dạng của các giải pháp mở rộng, trong mỗi thời kỳ, đều đã phải liên tục thay đổi. Polygon đã kể câu chuyện về side chain trong những ngày đầu, tức là tôi có thể làm những gì Ethereum không thể. Nhưng rồi có vẻ cách quảng bá này không hiệu quả nữa. Polygon rất thông minh, họ bắt đầu tránh nói về việc họ là một side chain, rồi quay sang nói rằng họ có ý định phục vụ sâu rộng cộng đồng Ethereum như một mạng Layer-2. Near cũng sử dụng một logic tương tự, những người sáng lập của họ là những người có tinh thần cao, và họ đã chỉ trích Ethereum khi họ gây quỹ, và sau đó tự coi mình là kẻ giết Ethereum. Nhưng sau sự phổ biến của DeFi Summer vào năm 2020, Near nhận thấy rằng tốt hơn nên nói rằng đó là mạng Layer-2, dễ thu hút cộng đồng Ethereum và tính thanh khoản. Nhưng thực tế là cả hai đều không được coi là mạng L2, ít nhất có thể giả vờ là mạng cấp hai để tiến gần đến Ethereum. Nhưng đối với Solana của “chuỗi blockchain hiệu suất cao”, anh ta thậm chí còn không tương thích với máy ảo Ethereum, nên dù muốn hay không, Solana vẫn không thể thoát khỏi các mác “Ethereum Killer”. Lâu ngày truyền thông và dư luận sẽ áp đặt cho họ.

Trên thực tế, trong mắt nhiều nhà phát triển cốt lõi Ethereum có ảnh hưởng, Solana không làm tốt. Tuy nhiên, sự cởi mở, bao trùm, lý tưởng hóa và theo đuổi công nghệ của SBF là rất rõ ràng, đã tiếp thêm sức mạnh cho Solana. Nó cũng khiến nhiều người ghét Multicoin với tư cách là nhà đầu tư lớn nhất của Solana bắt đầu thay đổi định kiến ​​của họ.

Sau khi SBF công khai ủng hộ Solana, nhiều nhà đầu tư ban đầu tự nhận là những người theo chủ nghĩa cơ bản của Ethereum hoặc những người coi thường Solana đã bị cám dỗ. Ví dụ, Santiago Roel Santos, một đối tác cũ của ParaFi Capital, là một ví dụ điển hình, trước đây anh ta thực sự không có não khi khoe khoang về Ethereum, nhưng sau đó anh ta bắt đầu sẵn sàng công nhận Solana. Hay như Lily Liu, một người theo chủ nghĩa cơ bản về Bitcoin, đã quyết định tham gia Solana với tư cách là chủ tịch của quỹ. Thực sự không biết Raj và Anatoly đã thuyết phục Lily Liu như thế nào, nhưng cột mốc này có thể nói đã thay đổi những nguyên tắc cơ bản của Solana, bởi vì nhiều người có danh tiếng trong giới tiền điện tử nhận ra Lily (dù có ấy không có trên mạng xã hội). Điều này đã khiến nhiều người thay đổi suy nghĩ và khiến họ phải xem xét lại Solana.

Solana – xây dựng hệ sinh thái hùng mạnh

Nhưng hệ sinh thái dành cho nhà phát triển lớn hơn của Solana đã hình thành như thế nào? Suy cho cùng, cho dù hệ sinh thái nhà phát triển có tiêu tiền thì cũng phải tiêu đúng cách, chứ không phải là có tiền thì sẽ có thể phát triển hệ sinh thái nhà phát triển một cách tự nhiên. Trên thực tế, hầu hết các nhà phát triển bản địa của Solidity trên Ethereum không có khả năng của Rust, vì vậy Solana đã chuyển sự chú ý của mình sang các nhà phát triển của các công ty công nghệ lớn. Nhưng Solana cũng hiểu rằng để thu hút được những người này thì cần phải có lợi nhuận thật cao để họ cảm thấy rằng chi phí cơ hội bỏ ra là xứng đáng. Vì vậy, đáng lẽ họ phải dành rất nhiều nỗ lực trong vòng vây của những người này vào thời điểm đó, bao gồm cả việc tuyển dụng một số nhà phát triển cốt lõi từ những nhà máy lớn này.

Ví dụ, một nhóm các nhà phát triển Polkadot Rust đã chuyển sang Solana vào thời điểm đó, điều thú vị là việc ra mắt Polkadot, chuỗi công khai cấp vua mà mọi người đều mong đợi, đã bị hoãn lại nhiều lần. Bên cạnh đó, một số nhà phát triển nhỏ hơn cảm thấy rằng họ không có đủ khả năng tài chính để tham gia đấu giá các vị trí trên Polkadot, vì vậy tốt hơn là nên thử hệ sinh thái Solana không có ngưỡng tài chính và có thể kiếm tiền, đồng thời được hỗ trợ bởi các nhà tài trợ lớn.

Trong bối cảnh đó, Solana đã phát động một cuộc thi hackathon được lên kế hoạch tốt. Cuộc thi đầu tiên của họ được thực hiện vào tháng 10 năm 2020, các nhà đầu tư và người sáng lập từ khắp nơi trên thế giới đã được triệu tập với tư cách là giám khảo. Ấn tượng sâu sắc là Stani Kulechov, người sáng lập AAVE, cũng ở đó. Tổng giải thưởng đầu tiên không đặc biệt lớn, dưới 200.000 USDC. Giai đoạn thứ hai là vào tháng 2 năm 2021. Solana và Serum đã tiến hành một cuộc thi hackathon dành riêng cho các dự án tài chính phi tập trung. Đội ngũ Solana và Serum đã viết một danh sách ý tưởng rất chi tiết, bao gồm tất cả các loại công cụ và ứng dụng mà họ nghĩ là cần thiết trên Solana nhưng hệ sinh thái này chưa có, họ khuyến khích mọi người phát triển dựa trên danh sách đó và sau đó trả lại cho người độc lập. Các thí sinh được tạo cơ hội để so tài giữa các đội.

Sau đó đợi đến tháng 10 năm 2021, tổng giải thưởng hackathon lần thứ ba đã lên tới gần hơn 1 triệu đô la Mỹ. Ngoài Solana Foundation, tất cả các dự án đã phát triển trong hệ sinh thái Solana năm nay đều tham gia tài trợ cho giải thưởng này. Trước khi bắt đầu cuộc thi hackathon này, những nhà phát triển độc lập này đã mặc định rằng, chỉ cần tham gia cuộc thi hackathon Solana và nhận được thứ hạng, họ sẽ có thể thu hút được sự chú ý rộng rãi từ cộng đồng và đồng thời nhận được tài trợ từ các nhà đầu tư. Ngay cả sau khi hackathon kết thúc, Solana và mỗi nhóm chiến thắng đã gửi vé tham dự hội nghị dành cho nhà phát triển, mời mọi người đến Lisbon để giao tiếp trực tiếp với các nhà phát triển và nhà đầu tư.

Ở giai đoạn này, có thể nói những nỗ lực to lớn mà Solana đã đầu tư vào hệ sinh thái nhà phát triển đã bắt đầu một chu kỳ tích cực. Sau đó, vào năm 2022, họ tổ chức các sự kiện flash mob ngắn hạn được tổ chức đặc biệt dành cho các nhà phát triển ở nhiều nơi trên Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á vào các thời điểm khác nhau, được gọi là Hacker House Series. Solana cũng cho phép các nhà phát triển và doanh nhân cốt lõi của mình bay đến các thành phố khác nhau, đồng thời mời các nhà phát triển địa phương và các nhà đầu tư quan tâm đến các địa điểm đã chuẩn bị sẵn của họ để trao đổi, hỏi đáp tại chỗ, phát triển kinh doanh và thậm chí là đàm phán đầu tư. Tại thời điểm này, tại thời điểm này, Solana không còn là cậu em trai cầu xin các nhà phát triển đến vào năm 2020. Anh ấy hiện đang đóng vai một người anh lớn muốn đảm bảo rằng tất cả những ai đến đây đều được ăn uống vui vẻ, để phù hợp với các tài nguyên bạn cần.

Nhưng không chỉ có hackathon để làm hệ sinh thái phát triển, thành công của Solana còn được thúc đẩy bởi nhiều tác nhân khác, điển hình:

• USDC và USDT: Một yếu tố quan trọng mà mọi người có xu hướng bỏ qua đó là nhóm Solana đã sử dụng sức mạnh của FTX để khiến USDC và USDT liên tiếp nhận ra và tích hợp chúng. Bằng chứng là khi Solana thông báo rằng Tether hỗ trợ họ vào ngày hôm đó, Solana đã trực tiếp tăng 60 điểm vào ngày hôm đó. Khi một chuỗi công khai có một loại tiền tệ stablecoin, việc phát triển tài chính phi tập trung trên đó sẽ dễ dàng hơn, việc thu hút người dùng sử dụng các ứng dụng tài chính này sẽ dễ dàng hơn và điều đó sẽ càng thúc đẩy các nhà phát triển phát triển nhiều ứng dụng hơn tại đây.
• Phantom: Một trong những bước ngoặt lớn nhất phải kể đến việc đội Phantom quyết định làm một chiếc ví mượt mà trên đỉnh Solana. Nền tảng của nhóm Phantom là sản phẩm 0x của Thung lũng Silicon, một giao thức tài chính phi tập trung cũ của Ethereum, với phong cách tối giản, so với thế hệ ví Solana trước đó như Sollet mà mọi người đều phải chịu đựng vào thời điểm đó, nó thực sự rất mới mẻ. Trước sự bùng nổ của giao thức tài chính phi tập trung trên Solana, Phantom đã ra đời và phải nói rằng nó đã bắt được một làn sóng lưu lượng truy cập một cách hoàn hảo.
• Magic Eden: Trước khi xuất hiện Magic Eden, Solana hoàn toàn không có cộng đồng NFT thực sự và tất cả các bức tranh nhỏ đều được bắt chước từ Ethereum. Tương tự như Phantom, nhóm nòng cốt của Magic Eden cũng có kiến ​​thức nền tảng ở Thung lũng Silicon và Google, cộng với dYdX, một hiệp hội tài chính phi tập trung khác đã được thành lập, từ khi ra mắt thị trường Solana, chỉ mất chưa đầy hai tháng để thị phần NFT đạt 90%. . Gần như tại hội nghị Breakpoint năm 2021, họ đã đạt được 90%.
• STEPN: Nhiều người dùng Solana chưa từng tiếp xúc với blockchain đã biết về Solana thông qua đăng ký STEPN. Ví di động là một sự kiện xác định chuỗi công khai hoặc ứng dụng quy mô lớn. Nếu Phantom là ví trình duyệt, thì ví di động của STEPN cũng là một phần quan trọng. Trong số 5 triệu người dùng đã đăng ký của STEPN, gần 30% là người dùng hoàn toàn mới bên ngoài vòng kết nối. Nhiều người dùng NFT đang hoạt động trong hệ sinh thái Solana ngày nay cũng cho biết họ tiếp xúc với Solana vì STEPN, một ứng dụng thể dục.

Những tưởng huy hoàng đã và đang đến với Solana. Nhưng rồi nó lại đối mặt với trở ngại khi FTX ngã ngựa. Solana sẽ đi về đâu? Trên thực tế, thời gian chúng ta đã cho chúng ta thấy. Solana có khả năng cao là nó sẽ không chết, nhưng nó sẽ không sống như ban đầu.

Vào ngày 10 tháng 11 năm 2022, Solana Foundation đã đăng một bài viết làm rõ trên blog chính thức, trong đó cung cấp nhiều chi tiết về việc họ bị ảnh hưởng như thế nào bởi việc FTX phá sản và thanh lý, bao gồm các khoản đầu tư trước đây của Alameda và FTX vào SOL… Cựu COO Raj, người đồng sáng lập Solana, đã tweet một đoạn vào ngày 29 tháng 12, anh ấy nói rằng trong vài năm qua, cộng đồng của họ đã bị ảnh hưởng bởi một số quảng cáo cường điệu ngắn hạn và thiển cận, nó giống như loại vi-rút có hại này cần phải được dọn sạch. Cơn sốt tất nhiên là đau đớn, nhưng bạn rất vui khi nó bùng phát và bạn biết chúng sẽ sớm qua đi, và đó là cơn đau cuối cùng. Sau khi bất kỳ yếu tố xấu nào bị loại bỏ bởi điều này, nó thực sự là một bước vững chắc trên con đường tiến tới phân quyền nhiều hơn.

Nhưng những gì anh ấy nói mặc dù nghe có vẻ sáo rỗng, nhưng lại phù hợp với Solana ở thời điểm đó. Solana sẽ không bị đánh bại, vì nó đã trải qua quá nhiều thăng trầm từ lúc phát triển. Thiếu đi một nhóm có tầm ảnh hưởng lớn như FTX, nó có thể trở thành một cơ hội quan trọng để nó phát triển theo hướng phi tập trung hơn. Điều này chắc hẳn rất đau đớn, nhưng đó cũng là một cơ hội.

Mặc dù vậy, dường như “Solana” đã bị ghét bỏ từ thời điểm đó. Tính thời điểm đạt đỉnh 77.4 tỷ USD vào tháng 11 năm 2021, hiện nay vốn hoá của Solana chỉ còn hơn 11 tỷ USD vào tháng 5 năm 2023. Tổng giá trị tài sản khoá (TVL) của Solana cũng giảm từ 9.3 tỷ USD giảm liên tục xuống chỉ còn hơn 260 triệu USD. Mặc dù có thể lý giải là do thị trường chung sụt giảm, nhưng nhiều dữ liệu khác cũng không mấy tích cực: khối lượng DEX trên mạng Solana giảm mạnh, lượng ví hoạt động giảm… Hay như NFT, thứ vẫn là thế mạnh của Solana thì hiện tại, sàn giao dịch NFT lớn nhất Magic Eden cũng đã chuyển hướng từ tập trung vào Solana sang hỗ trợ nhiều chain. Một trong những bộ sưu tập nổi tiếng trên Solana là Degods cũng đã chuyển sang Polygon. Nhìn chung, Solana đang bị “hắt hủi” từ nhiều phía.

Vậy, còn cơ hội nào cho Solana ở phía trước. Chúng ta, có lẽ không ai nói được điều gì. Mặc dù nhiều dữ liệu mạng không tốt, nhưng chúng ta vẫn không thể phủ nhận được Solana sở hữu một nền tảng ấn tượng. Trên thị trường tiền điện tử hiện nay, hầu hết giá trị được tập trung ở Ethereum và các EVM chains. Vì là mã nguồn mở, nên các dự án có thể dễ dàng “sao chép” từ các dự án đi trước, sẽ giúp tiết kiệm nhiều công sức phát triển. Nhưng ở hướng ngược lại chúng ta thấy các hệ sinh thái này có mẫu hình khá giống nhau và không có nhiều đột phá. Trong khi đó, Solana là hệ nền tảng có hướng đi khác biệt, Là hệ sinh thái đầu tiên ngoài Ethereum có client thứ hai (Firedancer). Bên cạnh đó, Solana cũng là môi trường phù hợp cho những dự án có khái niệm mới lạ. Tốc độ nhanh, chi phí rẻ của Solana đang thực sự trở thành một lợi thế để ươm mầm những dự án mới.

Có lẽ, yếu tố thực sự có thể thúc đẩy cho Solana là các gói di động của họ. Không chỉ nói về điện thoại Solana, mà còn SMS (Solana Mobile Stack). Solana Mobile Stack mang web3 đến điện thoại thông minh Android. Hãy tưởng tượng mọi người xây dựng dApp giống như họ đang xây dựng ứng dụng. Solana đã hứa rằng sẽ có một cửa hàng dApp, bạn sẽ có thể thực hiện các giao dịch tiền điện tử một cách dễ dàng và bạn sẽ có thể đúc NFT trên điện thoại của mình. Thị trường điện thoại thông minh là một cơ hội nghìn tỷ đô la và Solana có thể có lợi thế của người đi trước.

Câu chuyện về Solana có lẽ sẽ còn làm cho người ta suy ngẫm nhiều nữa. Đúng là FTX có tác động lớn đến Solana, cho nó thương hiệu, được nhiều người quan tâm và biết đến. Nhưng không vì thế mà có thể phủ nhận toàn bộ nỗ lực của đội ngũ Solana đã xây dựng. Họ đã vất vả, cố gắng, tâm huyết để đưa dự án phát triển, xây dựng được một hệ sinh thái bùng nổ bậc nhất. Chỉ tiếc là, thời gian ngày càng trôi đi, cộng đồng ngày càng khắt khe, nhiều blockchain mới được ra mắt và được chú ý hơn. Solana – có lẽ sẽ phải rất vất vả để có thể khôi phục lại ánh hào quang như ngày đầu. Chỉ có thể thấy rằng, hiện tại, Solana (SOL) đang bị định giá rất thấp.