Rug Pull là gì? Các vụ lừa đảo Rug Pull “đình đám” nhất trong crypto

Thời gian gần đây, cụm từ “Rug Pull” được nhắc đến rất nhiều như một hình thức lừa đảo tinh vi trong thế giới tiền điện tử. Nhưng cụ thể Rug Pull là gì? Tại sao các dự án Rug Pull lại là lừa đảo? Làm cách nào để phòng tránh những dự án này? Hãy cùng chúng mình đi tìm câu trả lời ở nội dung bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu Rug Pull là gì trong crypto?

Rug Pull là gì?

Rug Pull là cụm từ viết tắt của “pulling the rug out” có nghĩa là “kéo tấm thảm”. Hãy thử tưởng tượng, nếu bạn đang đứng trên một tấm thảm và ai đó bất ngờ kéo mạnh nó từ bên dưới. Lúc đó, bạn sẽ ngã ra sàn và làm đổ vỡ bất cứ thứ gì đang cầm trên tay. Đây chính là những gì đang xảy ra trong thế giới tiền điện tử với một số người.

Vậy Rug Pull là gì trong thế giới tiền điện tử?

Rug Pull là một kiểu lừa đảo trong lĩnh vực tiền điện tử, nó hoạt động bằng cách thu hút mọi người đầu tư vào một dự án tiền điện tử mới, sau đó nhóm đứng đằng sau dự án này bất ngờ rút hết pool hoặc bán xả toàn bộ token trên sàn, khiến cho đồng coin đó ngay lập tức trở nên vô giá trị.

Đây là cách mà Rug Pull hoạt động:

• Đầu tiên, chủ các dự án này sẽ xây dựng một dự án “có vẻ” bài bản, sau đó phát hành token và niêm yết trên các sàn DEX  thông qua các pool thanh khoản như Uniswap hay PancakeSwap.
• Tiếp theo, nhóm dự án sẽ tiến hành làm giá bằng cách marketing, thổng phồng về dự án, lôi kéo người dùng mua token đó trên các sàn DEX. Đến khi giá token đó tăng lên đến một mức nào đấy, họ sẽ rút pool hoặc xả toàn bộ token để lấy lợi nhuận và sau đó từ bỏ dự án.

Tương tự như kế hoạch “Pump và Dump”, “Rug Pull” là một hành động độc hại, làm tổn thất tài sản của nhiều nhà đầu tư. Việc Rug Pull trong crypto thường được thực hiện bởi những kẻ lừa đảo nhiều thủ đoạn, biết đánh vào tâm lý của các nhà đầu tư. Kẻ lừa đảo xây dựng dự án trên các blockchain tiện ích đáng tin cậy như Ethereum hoặc Binance Chain, và tận dụng đặc điểm của Defi là “bất cứ ai cũng có thể list token của họ trên sàn DEX”. Sau đó, chúng thổi phồng về tương lai của dự án, khiến nhiều nhà đầu tư “ham giàu nhanh” đổ tiền vào đó, rồi tất cả sẽ thành mấy khói khi những kẻ lừa đảo này ôm tiền chạy mất.

Các hình thức Rug Pull phổ biến nhất

Có  ba loại hình Rug Pull chính hiện nay, đó là:

• Ăn cắp thanh khoản: tức là “Liquidity stealing”, xảy ra khi chủ dự án rút tất cả số tiền trong các pool thanh khoản. Thường thì các dự án kiểu này sẽ cung cấp mức APY cao ngất ngưỡng để thu hút người dùng bỏ thêm thanh khoản vào trong Pool đó. Vì pool chưa được lock nên giá trị Pool cứ thế tăng lên cho đến khi dự án cảm thấy số tiền trong Pool đạt như kỳ vọng, họ sẽ rút tất cả các tài sản trong Pool ra và bỏ trốn.
• Bán phá giá: giống như “pump and dump”, tức là đẩy giá lên cao bằng truyền thông và bơm thổi về tương lai, tiềm năng khiến nhiều nhà đầu tư FOMO mua vào. Khi giá tăng đủ cao, chủ dự án sẽ bán xả lượng lớn token trên sàn khiến cho giá rớt mạnh.
• Hạn chế bán: Họ vẽ ra một dự án khá thú vị, thường là mô hình play to earn, và để tham gia thì nhà đầu tư sẽ phải mua một lượng token của họ. Họ cũng sẽ đẩy giá token tăng lên để nhiều người tin tưởng, và thu hút thêm nhà đầu tư mới. Đến khi giá token đủ cao, thì việc bán token lại rất khó khăn. Thường sẽ chỉ được bán trên một số nền tảng nhất định, hoặc có thời gian chờ, giới hạn lượng bán, thậm chí thu phí bán rất cao.

Ngoài ra còn có hai cách khác để phân loại Rug Pull, đó là Hard rug pull (Kéo thảm cứng) và Soft rug pull (Kéo thảm mềm).

• Hard rug pull: Xảy ra khi người sáng lập dự án cố tình mã hóa dự án một cách có lợi cho họ, ví dụ như sử dụng các hợp đồng thông mình với những điều khoản ẩn trong mã của nó, che mắt các nhà đầu tư nhằm mục đích ăn cắp tiền.
• Soft rug pull: Ở trường hợp này, các mã hợp đồng thông minh không được thiết kế để lừa gạt các nhà đầu tư. Nhưng những người sáng lập bán phá giá tài sản của họ nhanh chóng nhằm thu lợi, và cuối cùng làm giảm giá trị token.

Rug Pull trong tiền điện tử có phạm pháp không?

Bởi vì, tiền điện tử là phi tập trung, khó ai có thể quản lý và không có cơ quan pháp lý nào phụ trách điều này. Tuy nhiên, nếu vụ việc Rug Pull đó diễn ra quá lộ liễu, gây ra thiệt hại cực kỳ lớn thì rất có thể chính phủ ở một số đất nước nào đó sẽ quan tâm. Tóm lại, theo nhiều luật sư thì nó: “phụ thuộc vào hình thức rug pull diễn ra“.

Hiện tại, những dự án “Hard rug pull” là phạm pháp, còn “Soft rug pull” không phải là “bất hợp pháp”, nhưng được coi là vô đạo đức. 

Có một lưu ý rằng “Hard rug pull” là phạm pháp, nhưng thật không may là những kẻ tạo ra dự án này với mục đích lừa đảo ngay từ ban đầu, chính vì vậy thông tin về kẻ lừa đảo thường là giả mạo hoặc ẩn danh. Vì vậy, rất khó có thể tìm được những kẻ này để bắt chúng trả lại tiền. Do đó, việc tìm hiểu Rug Pull là gì và cách nhận biết Rug Pull là vô cùng cần thiết.

6 vụ Rug Pull nổi tiếng nhất trong giới crypto

Bạn đã tìm hiểu Rug Pull là gì? Vậy hãy cùng chúng mình khám phá thêm về 6 vụ Rug Pull nổi bật nhất trong thị trường tiền điện tử để có thêm kinh nghiệm nhận biết được những dự án có nguy cơ xảy ra Rug Pull nhất nhé.

Vụ Rug Pull thứ 1: Neko Inu

Neko Inu là một dự án trò chơi tiền điện tử cho phép người chơi kiếm USDT. Nó được biết đến như một nền tảng chơi game PvP khá đáng yêu, rất phù hợp để chơi với gia đình và bạn bè. Neko Inu được tài trợ bởi Neko & Inu Corporation, một liên doanh toàn cầu giữa một tập đoàn Hồng Kông và sòng bạc ở Campuchia, cùng với sự hỗ trợ của một nền tảng kỹ thuật số quốc tế, Lemon Game.

Mặc dù lối chơi thực sự dễ thương và tương lai đầy hứa hẹn, nhưng đã có rất nhiều lá cờ đỏ (cảnh báo) từ một số người chơi bởi những dấu hiệu sau:

• Thứ nhất: Neko Inu cực kỳ ưu tiên việc để cho người chơi giới thiệu thêm người chơi mới. Bạn sẽ kiếm được nhiều tiền hơn nếu tuyển thêm người chơi vào nền tảng, và bạn có thể kiếm được từ tuyến dưới của mình (giống như đa cấp).
• Thứ hai: số tiền kiếm được từ USDT đã được phóng đại quá mức. Nền tảng này tuyên bố rằng thú cưng trong trò chơi của người chơi có thể tăng giá trị 5% chỉ sau mỗi 12 giờ.
• Thứ ba: thời gian chờ rút tiền lâu hơn mức trung bình. Nhưng gửi tiền của bạn vào nền tảng, chỉ mất vài phút gần như ngay lập tức. Tuy nhiên, phải mất hai ngày để rút tiền với mức phí 5%.

Hiện tại, những người đã tham gia Neko Inu gặp khó khăn rất lớn trong việc rút tiền của họ.

Vụ Rug Pull thứ 2: SnowDog

SnowDogDAO là một dự án có mục tiêu đầy tham vọng khi muốn trở thành tiền tệ dự trữ của không gian tiền điện tử. Với việc Snowbank hoạt động tốt, hầu hết mọi người trong SnowDog đều coi đó là một dự án tốt, chủ yếu là vì các nhà phát triển Snowbank có nhiều khả năng thu được nhiều lợi nhuận hơn nếu dự án phát triển tốt hơn là khi nó chết.

Tuy nhiên, vào ngày mà các nhà đầu tư có thể bán token, thì dự án tiết lộ rằng giao dịch sẽ chỉ được thực hiện trên SnowDog AMM (Nhà tạo thị trường tự động) tùy chỉnh, chứ không phải là Trader Joe, sàn giao dịch phi tập trung, nơi mà hầu hết đã được các nhà đầu tư sử dụng để mua SDOG trước đó.

Đến chủ sở hữu SDOG cuối cùng đã đăng nhập vào AMM được bảo vệ bằng mật khẩu, họ đã gặp phải một sự cố nghiêm trọng. Hai ví cá mâp đã nhanh nhân hơn khi họ đã 187 SDOG với tổng giá trị 10 triệu đô la Mỹ (54000 USD/token).

Mặc dù hầu hết những người nắm giữ SDOG đều dự đoán rằng họ sẽ không phải là người đầu tiên bán token SDOG của mình, nhưng sự thất vọng thực sự đã đến sau đó khi cộng đồng biết được rằng các ví đó ngay sau khi thu lợi nhuận đã bán phá giá token SDOG. Hơn nữa, các địa chỉ ví này chưa bao giờ được hợp đồng SDOG trên nền tảng Trader Joe ủy quyền. Điều này đặt ra là những ví này có được thông tin nội bộ, và SnowDog đã trở thành một dự án Rug Pull đáng bị lên án.

Vụ Rug Pull thứ 3: Squid Game

Dự án Squid Game đã từng “làm mưa làm gió” truyền thông cách đây không lâu. Được biết, đồng coin này được lấy ý tưởng từ bộ phim Squid Game trên Netflix, chính vì vậy nó thu hút được rất nhiều nhà đầu tư. Nhưng có ai ngờ được nó chính là một vụ lừa đảo Rug Pull rất phổ biến. Những người tạo ra dự án này đã Rug Pull bằng cách thề thốt rằng họ sẽ tạo lại loạt phim bằng một trò chơi play to earn, và để tham gia sẽ cần một lượng SQUID coin.

Tuy nhiên, không giống như phim truyền hình có giới hạn về số giải thưởng và số lượng người tham gia, dự án Rug Pull này tuyên bố rằng sẽ không có bất kỳ giới hạn nào đối với phần thưởng và lượng người tham gia.

Chỉ trong vài ngày giao dịch token SQUID, nó đã thu hút được lượng người theo dõi đáng kể trên phương tiện truyền thông xã hội và giá tăng vọt từ vài đô lên tới 2.861 đô la. Tuy nhiên, vì cơ chế “chống bán phá giá”, nên nhiều nhà đầu tư không thể bán token khi giá tăng cao. Rồi tất cả như tan thành mây khói khi giá SQUID từ gần 3000 USD trở về 0 USD chỉ trong hơn 5 phút.

Trước đó, thể tham gia vào trò chơi này, nhà đầu tư phải phải sở hữu 456 SQUID. Nếu giá tăng lên 10 USD, con số đó tương đương mức phí 4.560 USD. Số tiền mua SQUID này sẽ được bỏ vào túi nhóm dư án. Và sau đó, nhóm SQUID Games đã từ bỏ dự án, xóa trang web chính thức của họ và lừa các nhà đầu tư hàng triệu đô la.

Vụ Rug Pull số 4: Mercenary

Mercenary là một trò chơi NFT theo chủ đề cổ trang, với các tính năng play to ear và một token tiền điện tử mới có tên Mercenary (MGold). Những người sáng tạo Mercenary đã mua quảng cáo trên Twitter và các cửa hàng tin tức tiền điện tử để thu hút nhiều người quan tâm. Điều thú vị là đồ họa của nó trông cũng rất đẹp và hấp dẫn. Nhiều lời bàn luận xung quanh dự án đã khiến giá Mercenary Gold.

Thật không may, nó hóa ra hoàn toàn là một trò lừa đảo – Rug Pull. Những kẻ lừa đảo đằng sau Mercenary Gold đã lấy đi hàng trăm nghìn đô la từ các nhà đầu tư. Các tài khoản mạng xã hội của Mercenary đã bị xóa. Các phiên bản được lưu trong bộ nhớ cache trên Google Cache và Internet Archive dường như trống rỗng. Dĩ nhiên, số tiền của các nhà đầu tư cũng không có cách nào lấy lại được nữa.

Vụ Rug Pull số 5: Blockverse

Một dự án tiền điện tử Rug Pull khác đó chính là một trò chơi NFT có tên là Blockverse. Blockverse NFT là một trò chơi NFT play to earn dựa trên vũ trụ Minecraft . Thông qua OpenSea, các nhà đầu tư có thể mua các ký tự Blockverse và một loại tiền điện tử có tên là Diamond.

Thật không may, sau khi nó thu hút được nhiều người tham gia, thì nhóm dự án đã ôm tiền bỏ chạy. Website, Discord và Twitter của dự án bị phá hủy hoàn toàn. Ngoài ra, có nhiều dấu hiệu hoài nghi cũng đã được nhận thấy trong suốt dự án khi nó đang hoạt động. Ví dụ: website có nhiều lỗi chính tả, chứng tỏ đội ngũ chưa thực sự quan tâm đến dự án này.

Vụ Rug Pull số 6: Luna Yield

Luna Yield là một dự án yield farming hoạt động trên nền tảng Solana (SOL). Dù Solana là một nền tảng tốt, nhưng Luna Yield lại không như vậy Những người tạo ra dự án đột ngột xóa trang web, Telegram và tài khoản Twitter của họ, và dĩ nhiên là kèm theo hàng triệu đô la của các nhà đầu tư đã gửi trong các pool thanh khoản.

Sau khi các tài khoản mạng xã hội bị xóa, các nhà đầu tư của Luna Yield đã cố gắng rút tiền của họ ra, nhưng thật không may, họ đã không thành công. Cho đến nay, mọi người vẫn chưa thể liên hệ với đội ngũ của Luna Yield để tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra.

Cách phát hiện các dự án có nguy cơ “Rug Pull”

Bạn đã đọc về Rug Pull là gì cũng như những ví dụ về Rug Pull mình đã nếu ở trên, bạn có thấy những dự án đó có điểm chung gì không? Bạn có thắc mắc làm cách nào để tránh được nó?

Tất nhiên, điểm chung lớn nhất đó là các nhà đầu tư đều bị lừa rất nhiều tiền. Khi đã trót mua phải token của những dự án Rug Pull, thì rất khó có cơ hội “cứu vãn”. Cách tốt nhất là bạn nên phát hiện sớm và tránh xa những dự án có nhiều dấu hiệu sẽ trở thành một dự án lừa đảo – Rug Pull (ôm tiền bỏ trốn).

Tuy nhiên, bạn cũng có thể tự mình đánh giá những dự án nào có nguy cơ Rug Pull cao, bằng cách căn cứ vào những đặc điểm sau:

• Không đầu tư vào những dự án mới, mà đội ngũ dự án ẩn danh, thông tin không minh bạch.

• Không đầu tư vào những dự án tiền điện tử vào ưu tiên lôi kéo nhiều người tham gia giống mô hình đa cấp.

• Không đầu tư vào những dự án mà bị thổi phồng quá cao về tiềm năng, lợi nhuận, hứa hẹn sẽ tăng giá nhanh chóng.

• Không đầu tư vào những dự án mới mà pool thanh khoản không bị khóa. Bởi nếu nó không bị khóa theo quy tắc của các hợp đồng thông minh, thì người tạo dự án có thể rút toàn bộ số tiền trong pool thanh khoản bất cứ lúc nào.

• Không đầu tư vào những dự án mà phân phối token không cân xứng, đội ngũ phát triển nắm giữ một lượng lớn token, bởi họ dễ bán xả khi giá tăng cao.

• Không đầu tư vào những dự án mà có những quy định hạn chế giao dịch, cho nạp thì dễ nhưng rút ra thì rất khó.

• Không đầu tư vào những dự án mới ra mắt, chưa có nhiều thông tin và tiềm năng mà giá đang tăng quá cao chỉ trong thời gian ngắn, tuyệt đối không fomo.

*** Lưu ý, kia chỉ là dấu hiệu cho thấy những dự án này có nguy cơ Rug Pull cao, chứ không phải là những dự án nào có dấu hiệu trên cũng là Rug Pull. ***

Trên đây là những thông tin Rug Pull là gì, và các phòng tránh để không gặp phải Rug Pull trong tiền điện tử. Có thể thấy thị trường tiền điện tử khá rủi ro, và số vụ lừa đảo ngày càng tăng lên. Vì vậy, hãy luôn cảnh giác và tỉnh táo trước khi ra bất cứ quyết định đầu tư nào. Hãy nhớ rằng, không có cơ hội kiếm tiền nào quá dễ ăn và được “bánh vẽ” rõ ràng. Chúc bạn là nhà đầu tư thông thái.