Nếu bạn đã thực hiện chuyển coin từ nơi này sang nơi khác, hoặc đơn giảm là tham gia ICO thì rất có thể bạn đã tiếp cận với Phí Gas (Gas Fee). Gas Fee có thể được coi là một thứ gây đau đầu cho nhiều người, bởi phí gas cao có thể ảnh hưởng rất nhiều đến lợi nhuận. Nhưng cụ thể Gas Fee hay Phí Gas là gì? Tại sao khi giao dịch trên blockchain cần có phí Gas? Hãy cùng chúng mình đi tìm câu trả lời ở nội dung bài viết dưới đây nhé.
Nội dung
- 1 Tìm hiểu Gas Fee – Phí Gas là gì?
Tìm hiểu Gas Fee – Phí Gas là gì?
Gas trong blockchain là gì?
Trước khi tìm hiểu về phí gas là gì, thì hãy cùng tìm hiểu về khái niệm “gas” trong blockchain nhé. Tại sao giao dịch blockchain lại có “gas” tồn tại?
Gas là một đơn vị đo lường công việc tính toán của các giao dịch đang chạy hoặc hợp đồng thông minh trong mạng lưới blockchain. Hệ thống này tương tự như việc sử dụng kilowatt (kW) để đo điện trong ngôi nhà của bạn. Lượng điện bạn sử dụng không được đo bằng tiền mà thay vào đó thông qua kWH/mỗi giờ.
Điều quan trọng là phải hiểu rằng các loại giao dịch khác nhau yêu cầu một lượng điện (GAS) khác nhau để hoàn thành.
Ví dụ: một giao dịch gửi ETH từ nơi này đến nơi khác tốn 21.000 Gas, trong khi gửi token ICO từ ví của bạn sẽ tốn kém nhiều Gas hơn do đòi hỏi mức độ tính toán cao hơn.
Phí Gas là gì?
Phí Gas (hay Gas Fee) là một loại phí giao dịch mà bạn sẽ phải trả để giao dịch được thực hiện.
Nó giống như bạn đi xe máy phải đổ xăng mới chạy được, thì trong giao dịch blockchain cũng vậy, bạn phải trả phí gas thì hệ thống mạng lưới mới có thể thực hiện giao dịch được.
Trong hình dưới đây, bạn sẽ thấy việc thực hiện một giao dịch đi qua rất nhiều bước tính toán của máy tính, cứ mỗi bước như vậy đều đòi hỏi có gas để tiến hành:
Ví dụ đơn giản, bạn muốn chạy 10km thì cần phải đổ 0.5 lít xăng và trả 9000 đồng. Tương tự trong blockchain, nếu muốn thực hiện giao dịch chuyển 1000 ETH qua ví khác trên cùng mạng lưới Ethereum, thì sẽ phải trả một lượng gas để tiến hành giao dịch ⇒ Lượng gas này sẽ được quy thành ETH để dễ chi trả.
Công dụng của phí Gas là gì?
Có thể bạn sẽ thắc mắc rằng tại sao lại cần sử dụng “phí GAS”, trong khi có thể tính phí giao dịch dựa trên số lượng tài sản giao dịch. Để mình giải thích đơn giản cho bạn hiểu:
Ví dụ: Đồng Ether (ETH) được giao dịch công khai trên các sàn giao dịch và giá thị trường của nó có thể biến động nhanh chóng. Việc tạo ra các đơn vị gas là để tách chi phí tính toán trong mạng Ethereum khỏi giá thị trường biến động của Ethereum, vì chi phí tính toán KHÔNG thay đổi nhanh chóng.
Hãy tưởng tượng việc trả một khoản phí cố định được tính trực tiếp theo % Ether (ETH). Giả sử giá thị trường của nó là 10 đô la, và để chuyển 1 ETH phải trả 0,5 ETH, như vậy bạn sẽ chỉ mất 5 USD. Nhưng nếu giá của ETH là 2000 đô, thì bạn có muốn trả 1000 đô cho giao dịch này không?
Đó chính là lý do tại sao hệ thống phí GAS được tạo ra, và nó có rất nhiều công dụng quan trọng có thể kể đến như:
- Thứ 1: Gas Fee là khoản phí bạn cần trả cho nền tảng blockchain khi thực hiện các giao dịch trên nền tảng đó, mà cụ thể hơn là trả cho các validators/miners – những người sẽ xác thực giao dịch của bạn. Nếu không có validators/miners, mạng lưới sẽ không thể tồn tại và hoạt động được.
- Thứ 2: Phí gas giúp giữ an toàn và bảo mật cho nền tảng. Bằng cách yêu cầu một khoản phí cho mỗi phép tính được thực hiện trên mạng, các nhà phát triển có thể ngăn chặn kẻ xấu spam mạng lưới và gây ra tình trạng nghẽn mạng.
- Thứ 3: Các blockchain hiện nay đều có native token riêng và việc yêu cầu người dùng trả Gas Fee bằng native token sẽ giúp tạo động lực tăng giá cho token đó và duy trì sự ổn định cũng như phát triển blockchain trong dài hạn.
- Thứ 4: cơ chế định giá phí Gas giúp đảm bảo rằng các khoản phí được tính theo cách hợp lý và công bằng nhất. Vì vậy, nó sẽ ngăn chặn việc lãng phí tài nguyên vào các hoạt động không có giá trị đối với mạng blockchain.
Phân biệt Gas Limit và Gas Price
Để hiểu rõ hơn về phí gas là gì, thì bạn hãy nhớ cấu trúc của Gas Fee (Phí Gas) sẽ bao gồm 2 phần, đó là Gas Limit và Gas Price.
Gas Limit là gì?
Gas Limit là số lượng gas tối đa mà bạn sẵn sàng chi cho một giao dịch cụ thể. Giá trị mặc định của Gas Limit thay đổi tùy thuộc vào thời gian và loại giao dịch, bạn bạn được toàn quyền thiết lập Gas Limit.
Hiện tại ở Ethereum, việc chuyển ETH sẽ yêu cầu tiêu chuẩnlà 21.000 đơn vị gas. Nhưng nếu bạn thực hiện các lệnh phức tạp hơn, bạn sẽ phải nhà nhiều tiền hơn con số này. Ví dụ: khi tham gia ICO, nó yêu cầu bạn gửi ETH vào hợp đồng thông minh của nó hoặc khi bạn muốn rút tiền ICO của mình sang một sàn giao dịch, phí chuyển tiền cao hơn nhiều so với giới hạn 21.000 gas mặc định. Điều này là do các hợp đồng thông minh của một ICO sở hữu các mã phức tạp hơn nhiều và yêu cầu tính toán nhiều hơn so với việc chuyển ETH đơn giản.
Sự cần thiết của Gas Limit để hoàn thành một giao dịch phụ thuộc vào mức độ phức tạp của giao dịch đó. Giao dịch càng phức tạp thì càng tiêu tốn nhiều tài nguyên tính toán, và do đó, lượng gas tiêu thụ càng nhiều. Gas limit tương tự như dung tích bình xăng của ô tô.
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chỉ định quá ít Gas Limit?
Giao dịch của bạn ban đầu sẽ được thực hiện bởi những người khai thác, nhưng khi hết gas, những người khai thác sẽ NGỪNG thực hiện công việc trên giao dịch của bạn. Block sẽ ghi lại giao dịch là “ Không thành công ” và ETH của bạn sẽ vẫn ở trong ví của bạn vì không có đủ gas để thực hiện đầy đủ việc chuyển tiền. được sử dụng cho giao dịch thất bại sẽ được các thợ đào giữ lại cho công việc của họ và bạn SẼ KHÔNG lấy lại được. Đây là những gì sẽ xảy ra nếu bạn chỉ định quá ít Gas.
Tuy nhiên, bạn không phải lo lắng về việc đặt giá trị Gas Limit vì các ví như Metamask sẽ tự động đặt Gas Limit mặc định cho các loại giao dịch bạn sẽ tham gia.
Gas Price là gì?
Gas Price hay gọi là giá Gas, chính là số tiền tính bằng đồng coin gốc của blockchain đó mà người dùng sẵn sàng chi cho mỗi đơn vị Gas. Ví dụ: Số lượng ETH bạn sẵn sàng trả cho mỗi đơn vị Gas khi giao dịch trên Ethereum.
Riêng ở blockchain Ethereum, Gas Price thường được đo bằng Gwei.
Gas Gwei là một khái niệm chỉ tồn tại trong blockchain Ethereum. Nó là một thuật ngữ để chỉ một lượng rất nhỏ ETH và được sử dụng để thanh toán phí cho các giao dịch trên mạng Ethereum. Mỗi Gwei tương đương với 0,000000001 ETH (10^-9 ETH). Ngược lại, 1 ETH đại diện cho 1 tỷ Gwei.
Ví dụ: Thay vì nói rằng Gas Fee của bạn là 0,000000001 ETH, bạn có thể nói rằng Gas Fee của mình là 1 Gwei.
Để phân biệt Gas Limit và Gas Price, thì các bạn có thể liên tưởng qua ví dụ:
Quay trở lại ví dụ ban đầu về việc thực hiện các giao dịch trên blockchain, giống như bạn di chuyển bằng xe ô tô. Lúc này, Gas Limit là số lít xăng bạn muốn đổ tối đa cho ô tô của mình và Gas Price là giá của mỗi lít/đơn vị xăng đó.
Cách tính phí Gas như thế nào?
Gas Fee được sẽ tính theo công thức sau:
Gas Fee = Gas Limit x Gas Price
Ví dụ: Đối với Ethereum, Gas Limit cần 21,000 đơn vị gas, còn Gas Price có giá 20 Gwei/Gas.
=> Gas Fee = 21,000 × 20 = 420,000 Gwei = 0.00042 ETH.
Do đó, tổng phí gas bạn phải trả sẽ là 420,000 Gwei hay 0.00042 ETH.
Sau khi giao dịch hoàn tất, lượng Gas chưa sử dụng sẽ được hoàn trả vào tài khoản của bạn theo nguyên tắc: Lượng Gas được hoàn trả lại không được vượt quá ½ lượng Gas đã sử dụng hết trong quá trình tính toán cho giao dịch.
Cách check phí gas của Ethereum, BSC
Giới mức gas để cung cấp cho hệ thống Ethereum hoạt động ổn định và giao động trên mỗi khối. Bạn có thể sử dụng các website sau:
- Check phí Gas tổng quan: https://etherscan.io/gastracker (dùng để check phí gas trung bình trong các khối gần nhất, từ đó ước tính xem phí gas bạn đang phải trả là cao hay thấp)
- Check phí Gas chi tiết: https://ethgasstation.info/index.php (Sử dụng để biết chính xác mức Gas cần dùng. Ngoài ra còn có thế tính ra được tổng phí (USD hoặc ETH) sẽ chi trả khi chuyển Token dựa trên bảng tính được cung cấp sẵn).
- Check mật độ giao dịch: https://ethereumprice.org/gas/ (Bởi mật độ cao thường dẫn tới những lúc nghẽn mạng, phí Gas cao và có nguy cơ thực hiện giao dịch thất bại).
Còn nếu bạn check trên BSC thì có thể check tại: https://bscscan.com/gastracker
Phí gas trên các blockchain phổ biến hiện nay
Nếu tìm hiểu phí Gas là gì, chắc hẳn bạn cũng biết phí gas trên mỗi blockchain là khác nhau. Giao dịch trên Blockchain nào thì sẽ trả phí Gas bằng coin của các blockchain đó. Vì vậy, tùy nền tảng mà phí Gas cũng được tính ở những đơn vị khác nhau (chứ không phải nền tảng nào cũng dùng wei như Ethereum).
Hãy nhớ rằng, muốn giao dịch trên blockchain nào thì bạn phải sở hữu đồng coin gốc của blockchain đó làm Gas. Cụ thể:
- Giao dịch trên Ethereum: Khi mua, bán, lưu trữ token ERC20 như ETH, USDT ERC20,…. ⇒ Trả Phí Gas bằng đồng Ether (ETH).
- Giao dịch trên Solana: Mua, bán, lưu trữ token SPL như SRM, RAY,… ⇒ Trả Phí Gas bằng đồng Solana (SOL).
- Giao dịch trên Binance Smart Chain: Mua, bán, lưu trữ token BEP20,… ⇒ Trả Phí Gas bằng đồng Binance Coin (BNB).
Dưới đây là một bảng tổng hợp để bạn có thể biết được chính xác nên sử dụng đồng coin nào để làm Phí Gas:
Lưu ý:
- Father Token: Đồng coin dùng làm Gas Fee tương ứng với các blockchain.
- Child Token: Là các chuẩn token được hỗ trợ trên các blockchain tương ứng.
Mẹo giảm phí gas (Gas Fee) khi giao dịch
Có nhiều tip giúp bạn giảm được phí gas, chúng khá đơn giản và không quá phức tạp, bao gồm:
- Kiểm tra phí gas trung bình tại thời điểm giao dịch: Bạn có thể kiểm tra Gas Fee trung bình của Blockchain tại những link và đã nói ở trên. Chọn Gas Fee ở dưới mức trung bình sẽ tiết kiệm hơn, còn đặt Gas fee cao sẽ giúp giao dịch của bạn nhanh chóng hơn.
- Hoãn giao dịch nếu phí gas đang quá cao: Không phải thời điểm nào trong ngày giá gas cũng bằng nhau mà nó sẽ dao động theo nhu cầu giao dịch của mạng lưới. Hãy tránh xa thời điểm giá cao lên cao nếu muốn tiết kiệm chi phí.
- Chỉnh sửa Gas limit nếu cần thiết: Mặc dù chỉnh Gas limit không thay đổi phí gas bạn phải trả. Nhưng nếu để gas limit cao có thể sẽ khiến số gas fee ước tính cao hơn dẫn đến việc bạn không thể giao dịch. Ví dụ dụ bạn còn 0,01 ETH trong tài khoản nhưng giao dịch lại yêu cầu 0,012 ETH do Gas limit lên tới 500.000. Vì thế, bạn có thể chỉnh gas limit giảm xuống một chút vì thường giao dịch sẽ không tiêu thụ hết số Gas Limit ước tính ban đầu.
- Không được nhầm Gas Price với số ETH bạn muốn chuyển: Do Gas Price có thể đặt bao nhiêu tùy thích nên bạn có thể mất một số tiền cực lớn nếu điền nhầm. Vì vậy hãy tuyệt đối cẩn thận, luôn kiểm tra kỹ các giao dịch trước khi bấm nút chuyển, bởi blockchain không thể hoàn lại bất kỳ giao dịch sai lầm nào.
Trên đây là những thông tin về Gas Fee hay phí Gas là gì. Hiểu về phí Gas cũng như cách thức hoạt động của nó là điều rất quan trọng khi bạn tham gia đầu tư tiền điện tự. Bên cạnh đó, việc biết cách tiết kiệm phí gas và dùng nó một cách tối ưu nhất sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc giảm các chi phí giao dịch và tránh khỏi các sự cố mất coin không đáng có. Nếu có gì thắc mắc, hãy để lại comment bên dưới để chúng mình giải đáp nhé. Cảm ơn bạn đã đọc bài và chúc bạn thành công.
