Định giá Bitcoin, 100K, 200K hay 1 triệu đô?

Từ lúc Bitcoin còn $1 tới lúc Bitcoin $60K người ta vẫn còn tranh cãi về giá trị của Bitcoin. Chúng ta dễ dàng nhìn thấy giá của Bitcoin là 30K, 32K hay 64K, đó là giá cả. Ngày càng nhiều người thừa nhận BTC, cũng có nhiều người khác cho rằng nó chỉ là mô hình bong bóng  Ponzi ngày một lớn mà thôi.

Chính các tỷ phú có số má trên thế giới như Bill Gates hay Warrent Buffett lại không thấy hứng thú với Bitcoin, ngược lại Elon Musk lại rất có hứng thú với Bitcoin, ông coi đó như cuộc “cách mạng”. Có quốc gia thậm chí chấp nhận Bitcoin, nhưng lại có CEO ngân hàng JPMorgan vẫn coi Bitcoin là trò lừa đảo.

Thật khó để nói ai là đúng, nhưng thông qua bài viết này Hoài Phong sẽ cung cấp một số dữ liệu liên quan tới Bitcoin cũng như các quan điểm cá nhân của mình về giá trị của Bitcoin. Xin nhắc lại nó không phải là chân lý, nó chỉ là quan điểm cá nhân mà bất cứ ai cũng có quyền đưa ra.

Thông tin về Bitcoin

Bitcoin là gì?

Bitcoin được coi là tiền kỹ thuật số khi bắt đầu có một cộng đồng người chấp nhận hệ thống Bitcoin. Chúng ta sẽ bóc tách từng chữ: “tiền” và “kỹ thuật số”.

Đầu tiên là “tiền”: Nó đã trở thành “tiền” đích thực, ít nhất trong chính cộng đồng Bitcoin. Hiểu rằng hầu hết các loại tiền đang lưu hành không có giá trị thực, giá trị của nó được hình thành dựa trên sự chấp nhận của cộng đồng theo 2 yếu tố chính:

1. Dựa trên quyền lực của chính phủ đã phát hành ra đồng tiền, bao gồm cả uy tín của chính phủ và pháp luật (sức mạnh vũ trang). Đây là tình trạng hiện tại của các loại tiền pháp định (Fiat Money), hiện tại không quốc gia nào còn duy trì bản vị, nên tiền hiểu đơn giản chỉ là giấy bảo kê của chính phủ.
2. Sự chấp nhận tự nguyện của cộng đồng dựa theo uy tín của bên phát hành (Các loại ngân phiếu kim hoàn (không phải do vua, quan lại phát hành, chỉ dùng uy tín chủ tiệm vàng bạc chứ không dùng sức mạnh vũ trang) thời xa xưa, các đơn vị tiền ảo trong game, thẻ trả trước mua hàng hay thẻ điện thoại. Ví dụ đồng RIK trong game bài đình đám RIKVIP, dễ dàng được thanh toán và chấp nhận bởi hệ thống đại lý C1 và C2 toàn quốc, khi cộng đồng chấp nhận đủ lớn. Ở thời điểm đỉnh cao, thậm chí bạn cũng có thể mua nhiều thứ bằng RIK một cách trực tiếp mà không cần đổi về VNĐ.

Bitcoin thì khác một chút, nó đã trở thành tiền mà không dựa vào cả 2 yếu tố trên: Thứ nhất không dùng vũ trang để ép buộc dùng Bitcoin, Thứ 2 cũng không có bên phát hành để phụ thuộc vào uy tín của bên đó.

Bitcoin đã thuyết phục cộng đồng bằng những ưu điểm của nó. Có một sự thật là những ưu điểm của Bitcoin thì khá đáng kể và hấp dẫn, nhưng cộng đồng Bitcoin quá nửa (hầu hết) tham gia nó nhờ việc giá của nó tăng liên tục so với tiền pháp định. Rất ít trong số họ sử dụng Bitcoin làm tiền, tức dùng cho các nhu cầu như mua sắm, nhận lương, du lịch, chữa bệnh v.v. Hầu hết họ mua Bitcoin với mục đích bán lại cho người khác để lấy số tiền pháp định (Fiat) cao hơn. Có lẽ Bitcoin đã chuyển hướng thành một loại “tài sản” thì đúng nghĩa hơn trong cộng đồng hiện nay.

Bitcoin được sử dụng làm tiền rộng rãi nhất là trong các hoạt động phi pháp như buôn người, ma túy, tống tiền, buôn bán vũ khí, buôn lậu. Cộng đồng chấp nhận Bitcoin mạnh và họ hầu hết sử dụng Bitcoin cho các giao dịch. Gần đây, với sự bùng nổ của smart contract & stable coin, xu hướng này đã phân hóa một chút với 2 việc:

1. Giới tội phạm chuyển qua sử dụng các Stable coin phổ biến thay cho BTC. Nó đảm bảo tính ổn định nhưng vẫn thuận tiện. Tuy vậy vẫn có rủi ro khi mạng lưới các đồng tiền này phụ thuộc sâu vào bên phát hành (Ví dụ Tether).
2. Tự tạo ra đồng tiền của riêng mình, khi giờ đây làm một đồng tiền kỹ thuật số dựa trên blockchain ngày càng đơn giản. Ý tưởng này cũng gặp một vấn đề là sự chấp nhận và tin tưởng giữa các thành viên. Các “Anh Đại” đang bắt đầu đứng ra để để đảm bảo uy tín và thanh khoản cho những đồng này.

Chỉ có một bộ phận rất nhỏ tin vào tính “cách mạng” của Bitcoin và coi nó như đồng tiền của tương lai. Phân tích dữ liệu cho thấy nhóm này thuộc hai trường phái: Yêu thích tự do hoặc tính cách cực đoan.

“Kỹ thuật số” hay “Số” thì nó rất đơn giản rồi, nó chỉ là một blockchain (sổ cái) ghi lại dữ liệu do máy tính thực hiện hoàn toàn, không có bất cứ đơn vị vật lý nào.

Bitcoin có thể dùng làm tiền tệ không?

Tất nhiên Bitcoin có thể dùng làm tiền tệ, tới cục đá hay vỏ sò cũng có thể làm điều đó. Nhưng để Bitcoin có thể thay thế tiền tệ thì có vẻ điều này chưa khả thi lắm ở thời điểm hiện tại. Bitcoin nguyên bản với 7 giao dịch mỗi giây, đó con số thực sự đáng buồn với quy mô kinh tế toàn cầu hiện tại. Người ta đã sử dụng các giải pháp nâng cấp BTC thông qua Sort Fork (Segwit, Segwit2x) và Hard Fork (BCH, BSV – Nâng cấp BlockSize). Gần đây với giải pháp Layer 2 – Lightning Network nhưng cũng có vẻ vấn đề vẫn chưa được giải quyết. Visa quảng cáo rằng hệ thống của họ có thể xử lý 56.000 giao dịch mỗi giây, con số thực tế khoảng 1500 – 3000, nhưng nó vẫn vượt trội so với con số 7 của Bitcoin.

Ở khía cạnh dữ liệu thực tế, BTC hầu như duy trì ổn định ở mức 4 giao dịch mỗi giây suốt nhiều năm qua. Tổng số giao dịch mỗi ngày khoảng 35K giai đoạn 2013- 2014, 100K năm 2015, quanh 300K từ năm 2017, giảm xuống quanh 200K vào các kỳ downtrend. Để bạn hình dung ra con số 4 giao dịch mỗi giây nó khiêm tốn như thế nào, xin đưa ra một dữ liệu: Cứ mỗi giây có khoảng 4 đứa trẻ được sinh ra, khoảng 1.8 người chết đi. Và số lượng các giao dịch tiền hiện nay của bạn so với so số con bạn đẻ thì chắc là chênh lệch rất nhiều.

Vấn đề khác của Bitcoin

Kể trước các ưu điểm của Bitcoin có thể như: Bạn là chủ sở hữu thực sự của nó, không chịu các rủi ro hay trông đợi từ uy tín của cá nhân hay tổ chức. Việc gửi, lưu trữ, nhận tiền trở nên đơn giản và không thể ngăn cản. Ý tưởng nếu tất cả dùng Bitcoin làm vật ngang giá chung để thanh toán (tức tiền) thì không cần quy đổi ra Fiat nữa, mà chỉ cần mua nhà thì 2 Bitcoin mà mua bánh mì thì 0.000001 BTC.

Nhưng Bitcoin cũng gồm nhiều vấn đề phải đối mặt:

Đặc tính cố hữu của Blockchain là tăng Size của Blockchain. Do toàn bộ dữ liệu được lưu trữ từ thủa sơ khai nên khối này sẽ ngày càng lớn (Hiện tại 366.7GB). Sẽ chẳng đáng là bao nếu 366GB được lưu trên một hệ thống máy chủ tập trung, nhưng đó đâu phải đặc tính của Blockchain. Nó được đồng bộ trên tất cả các máy đào, bởi đặc tính ngang hàng. Với số giao dịch rất khiêm tốn, kích thước của Blockchain BTC đã như vậy, nếu toàn cầu cùng sử dụng Bitcoin sau khi có giải pháp giao dịch hơn 7/s, số giao dịch có thể tăng gấp 100 – 200 lần, mỗi máy đào sẽ nhanh chóng phải dùng những ổ cứng có dung lượng 100 TB và cao hơn nữa. Đây là sự lãng phí tài nguyên khủng khiếp.

Điện năng tiêu thụ: Trái đất ngày càng nóng lên, băng tan hai cực, hiệu ứng nhà kính, biển xâm thực là những thứ chúng ta phải đối mặt. Lượng điện tiêu thụ cho Bitcoin ngày càng nhiều, ở khía cạnh này Bitcoin là kẻ thù của nhân loại, thậm chí nguy hại hơn cả sự xuất hiện của Virus Covid-19 về lâu dài. Đừng cho rằng dùng các loại điện như ĐMT, điện gió vào việc đào Bitcoin thì vấn đề môi trường đã được giải quyết. Hãy tưởng tượng không có Bitcoin, nguồn điện đó sẽ được dùng cho sản xuất kinh doanh và cuộc sống, các loại điện gây hại hơn sẽ được cắt giảm công suất. Sẽ có những vùng không liên quan gì tới cuộc sống dân sinh, việc khai thác điện mặt trời, điện gió v.v cũng không ảnh hưởng gì tới môi trường thì có thể sử dụng cho những việc như đào Bitcoin.

Bitcoin dưới góc độ tài chính

Ở góc nhìn tài chính, tiền tệ thì Bitcoin cũng có nhiều dữ liệu cho bạn tham khảo:

Giả sử BTC có giá 1 triệu đô, lúc này ta có tổng số BTC trị giá 21 triệu * 1 triệu = 21.000 tỷ đô (21T). 1 satoshi có giá 0.01$.

Một vài dữ liệu cho bạn:

1. Tổng số tiền đúng nghĩa (tiền giấy được in, tiền xu đã đúc) hiện tài của toàn cầu khoảng 7T (1T = 1000B, 1000 tỷ đô)
2. Tổng số tiền hẹp (Narrow Money, M1 – Tức bao gồm cả tiền trong tài khoản ngân hàng) toàn cầu khoảng 35T
3. Tổng số tiền rộng (Broad Money, M2, bao gồm cả tiền gửi tiết kiệm v.v) khoảng 105T
4. Tổng số vàng đã khai thác trên trái đất trị giá 12T ở mức giá 1k8/oz.
5. Giá trị của các sàn CK toàn cầu khoảng 100T (NYSE 31%, NASDAQ 14.5%, Japan EX: 6%, ShangHai 5%…)
6. Giá trị của BĐS toàn cầu ước tính khoảng 300T.

Giả sử Bitcoin muốn làm đồng tiền thống trị, đồng tiền thay thế hoàn toàn FIAT, vốn hóa của nó phải đạt ít nhất 100T, tương đương tổng cung tiền M2, có nghĩa Bitcoin phải có giá tối thiểu 5 triệu đô cho mỗi BTC. Khi đó giá của mỗi Satoshi sẽ tăng lên 0.05$. Theo thời gian, lạm phát và nhu cầu phát sinh, tổng cung M2 sẽ tăng đều đặn mỗi năm, lượng BTC lại bị giới hạn nên chỉ có thể tăng giá để đạt tổng nhu cầu. Lúc đó giá của 1 satoshi lại tăng cao hơn mức vật phẩm tối thiểu, như vậy nó sinh ra mâu thuẫn. Tức không tăng giá thì tổng số BTC chưa đủ cho quy mô nền kinh tế, nếu tăng lên cao thì đơn vị nhỏ nhất cũng cao hơn giá rất nhiều sản phẩm. Đây chính là hạn chế của bản vị, nó đảm bảo cho mọi thứ được kiểm soát số lượng, tránh sự lạm phát tràn lan nhưng là con dao 2 lưỡi trong vấn đề phát triển. Bản vị là một sợi xích rất không tốt cho nền kinh tế, nó chỉ nên dùng ở 1 giai đoạn đặc thù trong sự hỗn loạn.

Bitcoin dưới góc nhìn một tài sản, tức “vàng kỹ thuật số”?

Vàng đã từng là tiền tệ, có thể coi là tiền tệ (Tiền vật chất khác với VND, USD là tiền pháp định). Nhưng hiện nay, vàng chủ yếu đảm nhiệm nhu cầu của một loại tài sản. Nếu đưa Bitcoin trở thành một loại tài sản như vàng thì sao:

Vàng có 47% được dùng làm trang sức, một phần nhỏ cho công nghiệp. Nói chung nó có tác dụng rõ ràng và dễ thấy.

Nếu chúng ta lưu trữ bitcoin, là chúng ta đang giữ gì? Thứ duy nhất ở đây là niềm tin. Niềm tin không hề xấu, chỉ cần cộng đồng đủ đông, Bitcoin sẽ vẫn là tài sản ưu việt như: Dễ bảo quản, không suy hao, dễ mang, dễ giấu dễ cất, dễ gửi nhận lại bảo mật. Hiểu rõ hơn thì như sau: Chức năng lưu trữ, tác dụng lưu trữ và kiểm soát lạm phát cung là quá tuyệt vời, còn giá trị của nó thì hên xui, có thể chỉ là số 0. Hãy tưởng tượng bạn có 500 tỷ muốn tích trữ:

1. Mua đất có thể trồng cây
2. Mua vàng có thể đúc tượng mình lúc chán
3. Mua dầu mỏ có thể đốt cho vui mắt
4. Mua gạo có thể ăn cho chóng lớn
5. Mua chứng khoán có thể tới siết công ty làm chủ tịch
6. Mua bitcoin chỉ có thể đổi lấy hàng hóa hoặc tiền tệ. Nó không có giá trị nội suy, thứ giá trị mà có thể sử dụng từ chính bản thân nó. Ví dụ giá trị nội suy của tiền giấy là dán làm diều thả như cách trẻ em Đức đã làm sau chiến tranh thế giới thứ II. Nhưng vẫn hơn so với Bitcoin, bởi nếu không đổi cho ai khác, đôi khi ta còn có thể dùng tiền sưởi ấm khi đông về. (Tác dụng: 0.001 so với 0)

Góc nhìn cá nhân về Bitcoin

Cá nhân HP đánh giá rằng Bitcoin không thể là tiền tệ của tương lai. Lúc đó thì đâu còn Fed nữa, khi muốn điều tiết kinh tế toàn cầu giữ ảnh hưởng của siêu đại dịch thiên tai cũng chỉ biết bất lực, bởi đâu thể bơm hay rút tiền để vận hành kinh tế. Mọi thứ giới hạn trong 21 triệu đồng, và tất cả chỉ nắm giữ bởi có bao nhiêu tài sản làm ra đi nữa, thì tổng cung Bitcoin (tương đương tiền lúc đó) cũng không đổi. Sản xuất, kinh doanh đình trệ bởi bi kịch vay Bitcoin về kinh doanh lời không lại với giá bitcoin tăng, điều mà vàng trước kia đã làm. Thế giới đã bỏ đi được sợi xích bản vị để vươn xa tới hôm nay, chẳng có lí do gì để quay lại nó một lần nữa, trừ các nguyên nhân cực đoan như chiến tranh thế giới, phân chia lại vị thế.

Một khía cạnh khác, quyền in tiền & thu thuế là 2 quyền tối thượng của một chính phủ. Sẽ không tồn tại nhà nước nữa nếu quyền in tiền bị mất đi. Bitcoin không thể quản lý và can thiệp, vậy điều hành nhà nước ra sao?

Xuyên suốt sự phát triển của loài người, trước đây, bây giờ và mãi mãi sau này sẽ không bao giờ có tự do, bình đẳng, hạnh phúc và thương yêu lẫn nhau. Điều đó đi ngược lại tự nhiên, sự ích kỷ, mong muốn phần hơn so với người khác mới là gốc (Và cần cho sự phát triển). Bạn thử nhìn xem chi phí quân sự của các quốc gia hiện tại là bao nhiêu, những mơ ước kia thực sự chỉ là viễn tưởng. Nhưng thú vị là tự cổ chí kim đã mấy nghìn năm nay, người ta đều đưa ra thứ ước mơ viển vông đó để cám dỗ số đông. Lợi ích luôn tập trung về thiểu số, điều này không bao giờ thay đổi, mọi thứ chỉ là hình thức bên ngoài. Sau một cuộc chiến rồi lập nên quốc gia mới, người dân vẫn chỉ là người dân, chỉ có tên triều đại là thay đổi và ông quan thì khác đi.

Giả sử bạn để 5 tỷ trên Techcombank, bạn phụ thuộc vào TCB. Nhưng bạn đổi sang Bitcoin và lưu trên Binance thì bạn lại làm con tin cho CZ. Bạn có lưu trữ ở ví cá nhân đi nữa, cũng ảnh hưởng bởi 1 đống thế lực: Fed, Chính Quyền TQ, Mỹ, hay thậm chí là Elon Musk. Như vậy thực sự bạn vẫn đâu có quyền nào để quyết định, bạn không phải thiểu số kia để được quyết định. Cuối cùng bạn vẫn phụ thuộc vào nhóm thiểu số, mà không nhóm này thì nhóm khác, không người ngày thì người khác.

Tất nhiên để bắt đầu một cuộc cách mạng, người ta sẽ lại nói với số đông về sự tự do, về tính công bằng…

Hãy nhớ rằng công bằng chỉ là ước mơ của kẻ yếu đuối. Giả sử bạn phải tới bệnh viện và xếp hàng lấy số chờ khám bệnh. Bạn sẽ phải có mặt từ 4h30 sáng r BV Bạch Mai mới kịp lấy số, xếp hàng và khám được là lúc 9h. Khi có kết quả là 12 giờ trưa, bạn phải đợi sang chiều để được bác sĩ đọc kết quả. Công bằng là ai cũng phải làm như vậy. Nhưng nếu bạn có người quen làm ở BV thì sao? Được bao nhiêu người sẽ dẫn mẹ già 68 tuổi tới từ 4h30 để xếp số hay lại đạp lên công bằng để giúp mẹ mình được “ưu tiên” hơn? Người tự trọng sẽ không làm thế, nhưng thực tế đa số sẽ làm thế.

Như vậy nếu Bitcoin làm tiền tệ phổ thông, nó chẳng khác gì ép giai cấp có quyền lợi hiện tại từ bỏ đi quyền lợi của mình. Để làm được điều đó, bạn cần chiến thắng những quả bom hạng nặng, những quả tên lửa định vị siêu chính xác chưa kể vũ khí hạt nhân đã rồi tính.

Ở góc độ Bitcoin làm tài sản, như đã trình bày ở trên. Để làm tài sản thì dễ hơn tiền tệ rất nhiều, chẳng cần vốn hóa đáp ứng nhu cầu giao dịch hiện tại như tiền tệ, cũng chẳng cần giao dịch nhanh, như vàng với BĐS thì nó giao dịch cả ngày mới được cũng làm tài sản rất tốt. Tính năng lưu trữ (trữ, gửi, nhận, bảo mật, lạm phát nói chung) thì lại quá tuyệt vời.

Có lẽ những người phát triển & cộng đồng Bitcoin hiện tại đã định hướng cho nó đi theo hướng này. Cũng đã khá lâu không thấy những cập nhật gì về định hướng phát triển của Bitcoin để “cách mạng” & “đột phá”. Giờ người ta chủ yếu bàn về Bitcoin giá bao nhiêu.

Nếu xét giá trị của BTC theo góc độ “tài sản” thì có bạn có thể so sánh tương quan ở phía trên (theo CAP – vốn hóa) các loại tài sản. Hiện tại vốn hóa của BTC là 600 tỷ, ở đỉnh năm nay là 1200 tỷ đô. Nếu so với tổng quy mô tài sản thế giới thì thực sự nó còn rất nhỏ, biến động vốn hóa của NYSE (25T) 1 ngày cũng có thể tương đương vốn hóa BTC. Nhưng nếu để đánh giá chỉ với “niềm tin” không hề có giá trị nội tại mà BTC hiện tại ở mức 600 tỷ đô vẫn gấp 2 lần quy mô của sàn CK VN Hose bao gồm từ VCB tới Hòa Phát hay Vingroup v.v thì cũng là con số khá kinh dị. Chính bởi giá trị của nó xác định bằng niềm tin, nên nó lên xuống vô cùng bất ổn.

Trở về con số BTC 1 triệu đô, tức tổng CAP 21T. Dù có thất lạc đi vài triệu BTC và Vol giao dịch không đủ phản ánh toàn bộ vốn hóa thì mức 18T vẫn là khá cao. Tiền không tự sinh ra mất đi, BTC không tạo ra giá trị, giá trị của nó phải được đổi từ:

1. Tiền và các loại tương đương tiền
2. Chứng khoán
3. BĐS
4. Các loại tài sản khác (Xe cộ, nhà xưởng)

Để BTC đạt 1 triệu đô, toàn cầu sẽ phải bỏ 1/5 toàn bộ số tiền họ đang có (cả rút sổ tiết kiệm dài hạn) ra để mua. Hoặc quy đổi 1/15 tổng BĐS hiện tại thành BTC. Đó là con số khá điên rồ – Crazy. Nếu so với củ hoa tuy líp từng 1 triệu đô, lan Var cũng vài chục tỷ thì bạn sẽ nghĩ BTC hoàn toàn có thể đạt con số này. Nhưng vấn đề tổng cung của BTC lớn hơn 2 thị trường kia rất nhiều, nó cần vắt kiệt lực của nhân loại để đạt tới con số đó.

Nhưng chẳng phải thế giới này chỉ muốn vắt kiệt lực của những chú cừu để vỗ béo cho bầy sói hay sao? Đây mới là Bitcoin 60K thôi đó. Hãy nhìn xem có bao nhiêu người giàu lên, có chứ nhưng chỉ vài %. Còn lại là mất đi tiền vào tay những “con sói”. Và khi BTC 1M$, cũng sẽ lại có nhiều người giàu lên, và ít nhất 1/4 thế giới rơi vào đường cùng. Đây tưởng chừng như là những điều tiêu cực của Bitcoin, nhưng không đây lại là những điều tích cực nhất khi “nắm giữ” Bitcoin. Một công cụ gom tiền tuyệt vời, một xới bạc quy mô toàn cầu. Có những người chưa từng đánh bạc, nhưng có thể thua lỗ Bitcoin 2 – 3 tỷ và nhiều hơn. Casino hay con bạc thì nghe có vẻ kỳ thị, chúng ta phải tạo cho họ cái tên mỹ miều hơn: Những nhà đầu tư có tầm nhìn vào tương lai của tiền tệ và công nghệ Blockchain. Phải tên hay như vậy họ mới nạp tiền chứ.

Đánh giá ở góc độ này, HP cho rằng Bitcoin sẽ vẫn còn tiếp tục phát triển. Quy mô khoảng 5000 tỷ đô là hoàn toàn khả thi trong dài hạn ($230K/BTC), việc Hold duy nhất bitcoin cũng có thể coi là sự lựa chọn. Tuy nhiên, lúc nào cũng nhớ rằng Bitcoin chỉ là khoản đầu tư mạo hiểm, hãy chỉ dùng số vốn phù hợp. Con số 230K cũng chỉ X7 từ hiện tại, chưa chắc hấp dẫn bằng nắm giữ CP một công ty tốt trong khoảng thời gian 10 năm. Nhưng luôn phân bổ khoảng 5% tài sản cho Bitcoin, nó là xứng đáng để đặt cược.

Một vấn đề khác là Bitcoin cũng là công cụ rất hữu hiệu để biến toàn cầu thành một thế giới phẳng, hay chế độ nô lệ kiểu mới. Với Bitcoin, bạn có thể đánh bạc thật dễ dàng, nạp Forex không thể truy vết, gửi tiền tham nhũng sang Mỹ thật thuận tiện. Các “ông chủ” mới sẽ dễ dàng hơn trong việc moi tiền từ công dân một quốc gia khác. Đây là vấn đề nhức nhối với những quốc gia nhỏ hoặc không phát triển được hệ thống quản lý nhà nước và tuyên truyền. Nó cũng là động lực để Bitcoin tiếp tục phát triển.

*** Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của người viết, không nhất thiết tranh luận. Like & share nếu bạn thấy thú vị là được. Không đồng ý với toàn bộ quan điểm cũng được, thấy giữ hợp lý thì giữ lại.

Hoài Phong